Συναισθηματικές διαταραχές

Ο όρος συναισθηματικές διαταραχές καλύπτει ένα πολύ ευρύ φάσμα διαταραχών. Πρόκειται για καταστάσεις όπου ένα ή περισσότερα από τα εξής χαρακτηριστικά επιμένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα:

Οι συναισθηματικές διαταραχές είναι παθολογικές καταστάσεις που υποσκελίζουν την σκέψη, το συναίσθημα, την συμπεριφορά, τις κοινωνικές δεξιότητες, την καθημερινή λειτουργία του ατόμου και μειώνουν την ικανότητα του να αντιμετωπίζει τις συνηθισμένες απαιτήσεις της ζωής. Όσο πιο απαιτητική γίνεται η ζωή κάποιου τόσο μεγαλώνουν οι πιθανότητες να αναπτύξει κάποια συναισθηματική διαταραχή.

Οι πιο συχνές συναισθηματικές διαταραχές είναι οι ακόλουθες:

Αγχώδη διαταραχή

Το άγχος είναι ένα υγιές και θεμιτό συναίσθημα. Είναι εκείνο που μας παρακινεί να υλοποιήσουμε στόχους μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Μας βοηθάει να εξελιχθούμε και να προχωρήσουμε στην ζωή μας. Στην αγχώδη διαταραχή όμως το άγχος είναι έντονο, επίμονο και φαινομενικά μη ελεγχόμενο, κάνει το άτομο να μην μπορεί να λειτουργήσει όπως θα έκανε υπό φυσιολογικές συνθήκες. Είναι ένας φόβος για καταστάσεις που δεν εμπεριέχουν πραγματικό κίνδυνο.
Ο όρος αγχώδη διαταραχή συμπεριλαμβάνει διαφορετικές διαταραχές που έχουν σαν κύριο χαρακτηριστικό τον παράλογο φόβο: γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, διαταραχή πανικού, διαταραχή μετατραυματικού άγχους, διαταραχή κοινωνικού άγχους (ή αλλιώς κοινωνική φοβία) και κάποιες συγκεκριμένες φοβίες. Οι αγχώδης διαταραχές είναι από τις πιο διαδεδομένες ψυχικής παθήσεις της σύγχρονης εποχής σε ενήλικες αλλά και παιδιά. Είναι όμως αρκετά ιάσιμες. Δυστυχώς μόνο το 1/3 των ανθρώπων που πάσχουν από μια αγχώδη διαταραχή θα ζητήσει και θα λάβει εξειδικευμένη βοήθεια.

Διπολική διαταραχή

Επίσης γνωστή ως μανιοκαταθλιπτική διαταραχή ή μανιοκατάθλιψη, η διπολική διαταραχή είναι μια πολύ σοβαρή παθολογική κατάσταση που προκαλεί δραματικές αλλαγές της διάθεσης. Το άτομο μπορεί την μια στιγμή να έχει πολύ ενέργεια, να νιώθει πολύ χαρούμενο και να ασχολείται με δεκάδες πράγματα μέσα στην ημέρα του χωρίς να καταλαβαίνει πότε χρειάζεται να σταματήσει για να ξεκουραστεί, και την άλλη στιγμή να νιώθει βαθιά λύπη, απελπισία και δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις καθημερινές του υποχρεώσεις. Αυτές οι εναλλαγές μπορεί να συμβαίνουν ακόμη και πολύ συχνά μέσα στην ημέρα. Είναι πιθανό ενδιάμεσα να υπάρχουν και κάποιες στιγμές κανονικής διάθεσης αλλά αυτές δεν κρατάνε αρκετά. Τα άτομα αυτά νιώθουν συνήθως μια έντονη συναισθηματική κούραση όσον αφορά αυτές τις εναλλαγές διάθεσης καθώς νιώθουν την ενέργεια τους μια να εκτοξεύεται στα ύψη και μια να εκμηδενίζεται. Σε αυτή την διαταραχή τα άτομα δεν μπορούν να ελέγξουν την συμπεριφορά τους καθώς αυτή παρακινείται από πολύ έντονα συναισθήματα, με αποτέλεσμα να καταλήγουν να έχουν προβλήματα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις ή την δουλειά τους. Η διαταραχή αυτή αντιμετωπίζεται καλύτερα με έναν συνδυασμό φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας.

Διαταραχή συμπεριφοράς

Η διαταραχή συμπεριφοράς αναφέρεται σε μια ομάδα συμπεριφορικών και συναισθηματικών προβλημάτων. Τα άτομα που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή έχουν μεγάλη δυσκολία να ακολουθήσουν κανόνες και να συμπεριφερθούν με έναν κοινωνικά αποδεκτό τρόπο. Μπορεί να ασκούν βία σε ανθρώπους ή ζώα, να καταστρέφουν πράγματα δικά τους ή/και ξένες ιδιοκτησίες, να λένε συστηματικά ψέματα, να εξαπατούν, να κλέβουν, κτλ. Η διαταραχή συμπεριφοράς είναι από τις πιο δύσκολα ιάσιμες διαταραχές, αλλά η οικογενειακή θεραπεία, η εκπαίδευση στην επίλυση προβλημάτων, οι τεχνικές ενσυνειδητότητας (mindfulness) και η ψυχοθεραπεία μπορούν να βοηθήσουν πολύ στην αλλαγή ορισμένων συμπεριφορών.

Διατροφικές διαταραχές

Οι διατροφικές διαταραχές χαρακτηρίζονται είτε από τη λήψη υπερβολικά λίγης ή πολλής ποσότητας τροφής, είτε από έντονο άγχος, στεναχώρια ή ενασχόληση με το βάρος ή το σχήμα του σώματος του ατόμου. Πιο συχνά την συναντάμε στις γυναίκες. Η νευρική ανορεξία και η νευρική βουλιμία είναι οι πιο κοινές διατροφικές διαταραχές. Η νευρική ανορεξία χαρακτηρίζεται από αυτό-λιμοκτονία, το άτομο καταλήγει να τρώει τόσο λίγο και χάνει απότομα τόσο βάρος που συχνά χρειάζεται να γίνει εισαγωγή στο νοσοκομείο. Σε πολλές περιπτώσεις τελικά πεθαίνει από την έλλειψη επαρκούς ποσότητας τροφής γιατί από ένα σημείο και έπειτα σταματάει να νιώθει πείνα, πιστεύει ότι τρώει ήδη αρκετά και ο οργανισμός αποδυναμώνεται τόσο ώστε να μην μπορεί πλέον να κρατηθεί εν ζωή. Η νευρική βουλιμία από την άλλη είναι ένας φαύλος κύκλος όπου το άτομο τρώει ανεξέλεγκτα και μετά προκαλεί έμμετο στον εαυτό του ή κάνει υπερβολική γυμναστική ή λαμβάνει καθαρτικά με στόχο να "αποβάλει" αυτά που έφαγε. Και αυτή η διαταραχή μπορεί να είναι επικίνδυνη για την ζωή του ατόμου.
Η υπερφαγία θεωρείται επίσης διατροφική διαταραχή και χαρακτηρίζεται από την κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας φαγητού. Το άτομο εδώ έχει την αίσθηση ότι δεν μπορεί να ελέγξει τι ή/και πόσο τρώει με αποτέλεσμα να έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση και να νιώθει μεγάλη θλίψη ή/και άγχος για την κατάσταση αυτή. Στις διατροφικές διαταραχές η ψυχοθεραπεία, η συμβουλευτική και ένα καλό πρόγραμμα διατροφικών συνηθειών δίνουν τα καλύτερα αποτελέσματα για την αντιμετώπιση τους.

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, πρόκειται για μια αγχώδη διαταραχή.
Χαρακτηρίζεται από επίμονες και ανεπιθύμητες σκέψεις (εμμονές) ή/και από συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται συχνά μέσα στην ημέρα (καταναγκασμοί). Οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές (υπερβολικό πλύσιμο, μέτρημα, έλεγχος, καθάρισμα) πραγματοποιούνται με την ελπίδα ότι οι έμμονες σκέψεις θα φύγουν. Όμως αυτές οι τελετουργίες δίνουν μόνο μια πολύ προσωρινή ανακούφιση και τελικά αυξάνουν την ένταση του άγχους. Η διαταραχή αυτή είναι αποτέλεσμα μιας χημικής ανισορροπίας στον εγκέφαλο και για αυτό η φαρμακοθεραπεία σε αυτές τις περιπτώσεις είναι βασικό συστατικό μιας επιτυχημένης θεραπείας, η οποία θα έχει πιο μακροχρόνια αποτελέσματα αν γίνεται σε συνδυασμό με μια ψυχοθεραπεία και τεχνικές ελέγχου του άγχους (π.χ. τεχνικές mindfulness).

Κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι προκαλεί τις συναισθηματικές διαταραχές, εικάζεται όμως ότι η κληρονομικότητα, οι διαταραχές του εγκεφάλου, οι μη εγκεκριμένες δίαιτες, το άγχος και οι οικογενειακές δυσλειτουργίες μπορεί να παίζουν ρόλο στην εμφάνιση τους. Μπορούν να εμφανιστούν σε άτομα κάθε ηλικίας, φύλου, φυλής, με οποιαδήποτε θρησκευτική πεποίθηση και οικονομικής κατάστασης.

Οι συναισθηματικές διαταραχές ΔΕΝ είναι αποτέλεσμα προσωπικών ευαισθησιών ή κακής ανατροφής και ΕΙΝΑΙ ιάσιμες. Μην αφήνετε τον εαυτό σας να ταλαιπωρείται από οποιοδήποτε συναισθηματικό πρόβλημα ή διαταραχή. Ζητήστε άμεσα εξειδικευμένη βοήθεια γιατί όσο περνάει ο καιρός τόσο πιο μακρόχρονη και δύσκολη θα είναι η θεραπεία. Στο γραφείο μου θα ανακαλύψετε διαφορετικούς ψυχοθεραπευτικούς τρόπους αντιμετώπισης των καταστάσεων αυτών, προσαρμοσμένοι στις δικές σας ανάγκες και στη δική σας προσωπικότητα. Κλασικές μέθοδοι ψυχοθεραπείας όπως η συστημική και η γνωσιοσυμπεριφορική συνδυασμένες με καινοτόμες μεθόδους όπως οι τεχνικές ενσυνειδητότητας θα σας δώσουν τα εργαλεία να αντιμετωπίσετε όλα αυτά που σας ταλαιπωρούν ή σας προβληματίζουν στην καθημερινή σας ζωή.